Czym jest wolontariat pracowniczy?
Wolontariatem pracowniczym nazywamy działania na rzecz organizacji pozarządowych i osób potrzebujących podejmowane przez pracowników danej firmy. Są one inspirowane przez pracodawcę. Organizacja wspiera przy tym wolontariuszy merytorycznie i organizacyjnie: logistycznie, finansowo czy rzeczowo. Działania podejmowane są przez pracowników dobrowolnie i nie otrzymują oni za nie dodatkowego wynagrodzenia.
Rolą pracodawcy jest wyznaczanie kierunku działań, ułatwianie nawiązywania współpracy
z beneficjentami programów wolontariackich i organizacjami partnerskimi, oraz dostarczenie pracownikom wszelkich narzędzi niezbędnych do zrealizowania zaplanowanych akcji wolontariackich.
Typy wolontariatu
(w zależności od rodzaju świadczonej pracy, liczby zaangażowanych osób, stopnia zaangażowania wolontariuszy w tworzenie projektu etc.)
Jednym z czynników sukcesu programu wolontariatu jest dopasowanie działań do zainteresowań i potrzeb pracowników, dlatego firmy wykorzystują kilka rodzajów wolontariatu. Często współpracując z wybraną organizacją łączą wolontariat akcyjny
z kompetencyjnym, zapewniając całościowe wsparcie placówki.
Wolontariat
kompetencyjny | Pracownicy dobrowolnie dzielą się z beneficjentami ekspercką wiedzą
i swoimi umiejętnościami związanymi ze ścieżką zawodową i profilem firmy. |
Wolontariat
akcyjny | Ograniczone w czasie działania skoncentrowane na konkretnej akcji: wsparcie organizacyjne wydarzenia, udział wolontariuszy w świętach dla dzieci lub podopiecznych organizacji, jak np. Dzień Dziecka czy mikołajki, przeprowadzenie remontu w placówce beneficjentów, akcje środowiskowe, takie jak np. sadzenie lasu. Pracownicy mogą również wspierać wydarzenia poświęcone wolontariatowi organizowane przez swojego pracodawcę lub wydarzenia i inicjatywy innych organizacji (np. pozarządowych) – również te o skali ogólnopolskiej. Akcje realizowane są w grupie pracowników – to jednocześnie wolontariat grupowy. Jego szczególną odmianą jest wolontariat rodzinny: działania, które umożliwiają zaangażowanie członków rodziny wolontariusza, pomagając tym samym w zachowanie równowagi między życiem prywatnym i pracą i promując pozytywne postawy już
w najmłodszym pokoleniu. Działania mogą być elementem programów opracowanych w firmie lub cyklicznych akcji organizacji pozarządowych, również na szczeblu ogólnopolskim. Akcja wolontariacka może być również elementem spotkania firmowego lub wyjazdu integracyjnego. Integracja połączona z działaniem to bardzo efektywne i angażujące narzędzie, budujące w pracownikach poczucie wspólnego celu. Gdy praca wolontariuszy jest reakcją na klęskę żywiołową (np. powódź), która dotknęła daną społeczność mówimy o wolontariacie kryzysowym. Przeciwieństwem wolontariatu akcyjnego jest wolontariat stały, wiążący się
z długotrwałym zobowiązaniem wspierania danej organizacji, społeczności czy inicjatywy. |
Wolontariat indywidualny | Wolontariusz pracuje na rzecz organizacji/inicjatywy wybranej z listy organizacji współpracujących z firmą. Pracownik może się na przykład dzielić się wiedzą, pomagać w działaniach biurowych lub organizacyjnych. Jeśli do swojej pracy wykorzystuje internet jest to e-wolontariat. |
Projekt wolontariacki
w ramach programu grantowego | Pracownicy indywidualnie lub w grupie przygotowują projekt na rzeczy wybranej organizacji lub społeczności lokalnej. Projekt może mieć charakter równo kompetencyjny jak i akcyjny, a pracodawca finansuje wyłoniony w drodze konkursu projekt. Może również przekazać niezbędne wsparcie logistyczne czy merytoryczne. |
Matching fund | Zgodnie z założeniem tego systemu wsparcia firma przekazuje na rzecz wybranej organizacji czy celu społecznego pomnożoną kwotę zebraną przez pracowników (wpłaconą, „wyjeżdżoną” na rowerze). Może to obejmować również wsparcie wolontariackie: po przepracowaniu przez wolontariusza określonej liczby godzin, pracodawca zasila konto organizacji zdefiniowaną wcześniej kwotą. |
Korzyści z wolontariatu
Programy wolontariackie przynoszą korzyści wszystkim uczestnikom – dlatego jest to działanie tak efektywne.
Korzyści dla pracowników:
Wolontariat zaspokaja potrzebę pomagania u osób i pozwala pracownikom mieć wpływ na swoją rzeczywistość.
Wolontariusze uwrażliwiają się na problemy społeczne i rozwijają empatię, jednocześnie ćwicząc umiejętność współpracy i komunikacji.
Pomaga także w samorozwoju na różnych płaszczyznach - kompetencyjnej, emocjonalnej czy relacyjnej.
W przypadku wolontariatu kompetencyjnego pracownicy pogłębiają umiejętność prezentacji
i skutecznego przekazywania wiedzy, a także zarządzania projektami i negocjacji.
Rozwijanie kompetencji liderskich: pracownicy poznają w praktyce kompetencje działaczy społecznych, rozwijają również umiejętność podejmowania decyzji.
Wzmacnianie relacji w pracy i poszerzenie sieci kontaktów, a nawet nawiązywanie przyjaźni.
Wolontariat rodzi satysfakcję z pomagania potrzebującym, a jego skutkiem jest wzrost motywacji
i poprawa atmosfery w pracy.
Korzyści dla pracodawcy:
Rozwój kompetencji pracowników.
Wzrost zaangażowania pracowników i ich motywacji do pracy, co wpływa na zmniejszenie ryzyka wypalenia, a tym samym rotacji pracowników.
Wzrost lojalności wobec firmy, większa identyfikacja z firmą i wzmocnienie relacji między pracownikami.
Pracodawca buduje w otoczeniu swój wizerunek firmy odpowiedzialnej - dobrego sąsiada, który włącza się rozwój lokalnych społeczności. Jednocześnie wzmacnia swój wizerunek wśród obecnych, a także przyszłych pracowników.
Ze względu na wpływ programów wolontariatu pracowniczego na rozwój najważniejszych,
z punktu widzenia organizacji, kompetencji osób zatrudnionych, bywają wkomponowane
w politykę HRową firmy.
Korzyści dla społeczeństwa:
Rozwój kompetencji organizacji społecznych, które dzięki współpracy mogą poszerzyć swoją wiedzę
z zakresu strategii czy działania i zbudować relacje z biznesem.
Wsparcie organizacji w realizacji działań statutowych dzięki pracy wolontariuszy.
Wnoszenie pozytywnych zmian do lokalnych społeczności, tworzenie kapitału społecznego i aktywizacja lokalnych społeczności.
Ścieżka wdrażania wolontariatu w firmie
PRZYGOTOWANIE
Zanim podejmiesz się opracowania i wprowadzenia do firmy programu wolontariatu przeanalizuj kilka kwestii, aby ocenić, czy ta forma społecznej odpowiedzialności sprawdzi się w Twojej firmie.
Określ cel | Co chcesz osiągnąć dzięki wprowadzeniu wolontariatu pracowniczego do swojej firmy? |
Zapytaj pracowników | Sprawdź: czy pracownicy wykazują zainteresowanie taką formą aktywności i chcą się zaangażować? czy są wśród nich aktywni wolontariusze, mogący podzielić się swoim doświadczeniem, wspierać i motywować innych?
|
Poznaj potrzeby pracowników | Wolontariat pracowniczy musi być dla pracowników ciekawy. Działania, które zaproponujesz, powinny być rozwijające i stanowić wyzwanie. Dla wielu osób istotne będzie to, że pozwalają oderwać się od codziennych obowiązków. |
Wybierz model
i zakres wolontariatu | Który rodzaj wolontariatu będzie dla Twojej organizacji najbardziej odpowiedni na początek? Dostosuj go do swojej branży, wielkości organizacji i uwarunkowań. Chcesz wprowadzić projekty całoroczne czy jednorazowe, ograniczone w czasie akcje? Pomyśl, ile projektów chcesz organizować docelowo? Będziesz działać lokalnie czy na szczeblu ogólnopolskim? Wszystko zależy od skali i rodzaju Twojej działalności.
Pamiętaj, że firmy nie ograniczają się tylko do jednego typu działań – rozwijając program wolontariatu możesz uzupełniać go o kolejne aktywności i wprowadzić korekty. |
Przeprowadź diagnozę społeczną i oceń zasoby firmy | Zidentyfikuj problemy na poziomie ogólnopolskim i lokalnym i ustal, jakie działania możesz przeprowadzić, aby na nie odpowiedzieć. Najczęstszą praktyką w tworzeniu programów wolontariatu pracowniczego jest dopasowywanie obszarów działań i ich odbiorców do strategii firmy. Czym twoja firma może podzielić
z otoczeniem? Jakie kompetencje posiadają twoi pracownicy? Którzy partnerzy społeczni mogą wesprzeć cię w działaniach? Jakie są ich potrzeby? W dalszych krokach zidentyfikujesz najlepszych partnerów i dokonasz ich weryfikacji.
|
Określ budżet | Określ, czy kondycja firmy pozwala na wprowadzenia działań wolontariackich. Oszacuj budżet projektu i ustal sposób finansowania działań wolontariackich. |
Włącz w projekt kadrę zarządzającą | Poszukaj w zarządzie sojuszników – wsparcie przełożonych i kadry zarządzającej to jeden
z czynników sukcesu wolontariatu pracowniczego. Jako ambasadorzy wolontariatu
w firmie dają innym przykład oraz zielone światło do działania. |
Oceń możliwości
i uwarunkowania wewnętrzne | Dokładnie przeanalizuj sytuację swojej firmy i panujące w niej nastroje. Czy masz odpowiednie zasoby, aby wdrożyć program wolontariatu? Czy pracownicy mają czas, aby się zaangażować? Czy nastroje w firmie są dobre? Jeśli na którekolwiek z tych pytań odpowiadasz negatywnie, poczekaj z wprowadzeniem wolontariatu, aż sytuacja się unormuje. |
DOBÓR PARTNERÓW
Aby zagwarantować, że działania wolontariackie dotrą do faktycznie potrzebujących osób, warto nawiązać współpracę z partnerem społecznym. Będzie on
